Een groot deel van het Jelinek dieet / OMS-levensstijl is koken zonder verhitte olie en verzadigd vet. Gelukkig leven we in moderne tijden, waarin je met gemak vetvrij kunt koken. Ik zet mijn favoriete keukengerei voor je op een rijtje.
Staafmixer / voedselhakker
Mijn eerste apparaat heb ik ooit van mijn zus ontvangen en het is denk ik al 10 jaar oud. Het is een staafmixer / voedselhakker van Braun. Ik gebruik het bakje dat erbij zit om humus te maken, notenburgers en allerlei tapenades (olijven, tomaten, etc) . De staaf ben ik bij een verhuizing kwijtgeraakt, maar die was fantastisch om gazpacho mee te maken.
Keramische pan
De keramische pan gebruik ik voornamelijk om vetvrij mee te grillen. Je moet dan denken aan champignons, courgette, aubergines, etc. Ook gebruik ik hem als ik een tofu-omelet maak. Naast groenten bereid ik ook vis in de pan. Bij vette vis is het belangrijk om een pan met een deksel te hebben, omdat het vet van de vis nog weleens wil spatten. Bij alle bereidingen is het belangrijk het vuur / de plaat niet te hoog te zetten.
Tajine
De tajine is mijn favoriete manier om te slow cooken. Helaas heb ik die van mij ooit in Spanje moeten achterlaten (ik heb hem weggegeven twee maanden voordat ik verhuisde). Groenten, vis, alles wordt heerlijk mals en de maaltijd behoudt zijn voedingsstoffen. Koken met een tajine is simpel, maar je moet hem wel af en toe in water laten weken zodat het aardewerk resistent blijft. Je kunt grote hoeveelheden in een keer koken, dus leuk voor met zijn tweeën of vieren of voor als je het gekookte wil invriezen.
Airfryer
Eerlijk gezegd heb ik nog geen airfryer, maar zover ik kan lezen kun je er zo’n beetje alles mee als met een hete luchtoven (en ik wil er wel één!) Mijn vader is wel een gelukkige bezitter van een airfryer en hij gebruikt hem om groentenchips / frieten mee te roosteren en om noten in te roosteren, zelf denk ik nog aan popcorn en kastanjes. Het is een kwestie van experimenteren.
Groente-spaghetti-maker
Mijn vriendin tikte onlangs een groente-spaghetti-maker op de kop. Ik gebruik hem om, jawel, groente- spaghetti te maken. Zelf doe ik dit met rauwe courgette die uit de moestuin van mijn schoonmoeder komt. Het vormt een geweldige lunch samen met een saus van zongedroogde tomaten. Er is ook een elektrische versie.
Dit is een van mijn favoriete recepten, voor als ik even geen zin heb om te koken. Het is lekker als lunch maar ook als avondeten. Ik heb het recept gehaald uit het boek Thrive Diet, een van mijn favoriete kookboeken. Ik heb alleen het soort olie hoeven aan te passen, Lees verder Notenburger→
1) Verwarm de oven voor op 180 C. Meng de bloem, suiker, cacaopoeder, bakpoeder en zout met een vork. Voeg het water of de koffie toe, samen met het vanille-extract, de olijfolie en het azijn. Meng de ingrediënten en bak gedurende 30 minuten in een bakvorm van 20cm bij 20cm. Hierna laten afkoelen.
Voor het glazuur
2) In een kleine steelpan breng de suiker, sojamelk en cacaopoeder aan de kook, onder regelmatig roeren. Sudderen gedurende 2 minuten, haal van het vuur en roer nog 5 minuten. Roer de vanille-extract.
3) Giet het glazuur op de taart en laat het afkoelen gedurende een uur.
Als je een grotere taart wilt, dan kun je het dubbele aantal van de hoeveelheid ingrediënten gebruiken. De taart smaakt goed samen met vruchten zoals een combinatie van kiwi, aardbeien en sinaasappels.
Omega 3 vetten in de vorm van bijvoorbeeld lijnzaadolie, vormen een van de pilaren van het Jelinek dieet. Omdat je centrale zenuwstelsel voor een groot deel uit vet bestaat, is het niet zo raar om te denken dat vetten een grote rol spelen bij het managen van multiple sclerose. Als al je vetten in je hersenen en ruggenmerg voornamelijk gaan bestaan uit omega 3 vetten, dan zorgt dit ervoor dat de cellen minder snel knapen bij een infectie in de buurt, en dat infecties in ieder geval minder voorkomen. Dit laatste gebeurt doordat omega-3-vetten verhinderen dat je immuunsysteem overactief raakt en het eigen lichaam gaat aanvallen. Maar over het positieve effect van lijnzaadolie heb ik al eerder geschreven.
Het grote nadeel van lijnzaadolie is dat het in pure vorm nogal smerig smaakt. Je kunt het daarom het beste mixen met koude gerechten zoals salades of het over je pasta sprenkelen na alle bereidingen. Ik zelf nam mijn twee eetlepels altijd als deel van mijn ontbijt bij mijn cornflakes met sojamelk. Maar eigenlijk is dit ook niet bepaald lekker. Gelukkig kwam ik onlangs tot de ontdekking dat de smaak van lijnzaadolie bijna helemaal verdwijnt als je de twee eetlepels olie mengt met vruchtensap. De enige smaakverandering, is dat het sap wat ‘voller’ proeft. Vergeet niet dat lijnzaadolie het beste gesloten in de koelkast bewaard wordt.
Na ontbijten met Jelinek en lunch met Jelinek, is het dan nu (eindelijk) tijd voor wat je nu ’s avond eet, of eigenlijk wat je niet eet. Als je het Jelinekdieet volgt dan bak je niet en frituur je niet, omdat de stoffen die daarbij ontstaan schadelijk zijn voor je gezondheid. Dus je bereidt je maaltijd in de oven, magnetron, door te koken, grillen, stomen, etc. Wat je niet eet is vlees en zuivelproducten. Maar hoe ziet dan je maaltijd eruit? Je eet dus rijst, pasta met een veganistisch saus, aardappels, vis, groenten, ongebonden soep en ga zomaar door. Nederlandse pot zul je eigenlijk niet meer eten, maar daarentegen ga je de mondiale toer op. Zo zul je bijvoorbeeld meer Italiaans eten (behalve de kaas), Japans, Chinees (veel groenten), en ga zomaar door. Je moet even de drempel over, maar zodra je binnen bent gaat er een culinaire wereld voor je open.
Voor de koude lunch mag je de volgende dingen eten: de producten die ik bij ontbijten met Jelinek noemden, gerookte vis of rauwe vis zoals haring, brood, fruit, salade (zonder kaas, vlees en mayonaise), en gebakken producten. Je kunt de broodmaaltijd wat opleuken door een tapenade op basis van extra vierge olijfolie op je brood te doen en ook in broodsoort te variëren.
Zelf heb ik een hekel aan het flexibele Nederlandse busbrood. Daarom koop mijn brood bij de biologische winkel en dan de variant zonder palmolie. Af en toe eet ik ook een stokbroodje of een ander luxe broodje. Op mijn brood doe ik meestal gerookte vis.
Ik spreid mijn lunch over de gehele dag. Dat zorgt ervoor dat ik geen hongergevoel krijg en dus ook niet ga verlangen naar slecht voedsel. Rond elf uur eet ik wat fruit en in de voormiddag eet ik dan brood met gerookte vis of tapenade of iets dergelijks. In de namiddag eet ik dan weer wat fruit. Door de dag heen drink ik misschien één kopje koffie. Meer koffie maakt me zenuwachtig en onrustig. Ook bevat koffie schadelijke vrije radicalen. Dus hoe minder koffie je drinkt hoe beter.
Op veler verzoek schrijf ik de komende tijd een aantal posts over hoe je maaltijden er uitzien als je het Jelinekdieet volgt. Als eerste behandel ik het ontbijt. De volgende producten mag je eten: cornflakes met sojamelk of sojayogurt, fruit, groenten, notenpasta (alleen bestaand uit noten), brood, knäckebröd (zonder de toevoeging melk), jam, stroop, gekookt ei zonder eigeel, gerookte vis, olijfolie van eerste persing, lijnzaadolie, specerijen. Hoe ziet zo’n ontbijt er dan uit?
Zelf eet ik elke ochtend een kom cornflakes met sojamelk, stukjes fruit, walnoten, twee eetlepels lijnzaadolie, en 20 vitamine D3 pilletjes* van de Kruidvat. Als ik zin heb om te variëren, dan eet ik nog een knäckebröd of boterham met jam, stroop of notenpasta. Op zondag eet ik vaker een boterham met gekookt ei zonder eigeel, waar ik wat olijfolie over sprenkel en peper op doe. Zelf kook ik doorgaans zonder zout.
Als je ervan houdt kun je ’s ochtend ook gerookte vis (makreel, zalm, forel, etc) op je brood doen. Of je eet tomaat met oregano, paprika, komkommer en ga zomaar door. Je zult dus je eigen weg moeten vinden, afhankelijk van je cultuur en smaak. Let erop dat je geen producten eet met melk(poeder) hierin, of met palmolie, kokosolie of ‘plantaardige oliën’. D hoeveelheid verzadigd vet moet zo goed als nul zijn. En dat is het geval bij de producten die ik hierboven genoemd heb. Eet smakelijk!
*Per dag moet je minstens 20 gram omega 3 vetten binnen krijgen, en die pak je dus gelijk al mee met het ontbijt. Je bloedwaarde voor vitamine d3 moet boven 150 nmol/L komen te liggen. Ik heb daar 20 pilletjes voor nodig, andere mensen minder of juist meer. Je bloed kun je laten prikken bij de huisarts of via de neuroloog.
Het Jelinek dieet bestaat voornamelijk uit groenten, fruit en vis. (foto: MeiTeng / sxc.hu)
In 2010 kreeg ik de diagnose RR MS. Door het Jelinek dieet te volgen was ik na een jaar vrij van MS aanvallen en is mijn energie-niveau weer toegenomen. Sterker nog, dit jaar ben ik nog nooit zo actief geweest: wandelen in de bergen, kayakken, canyoning, wonen in het buitenland. Het enige dat je nodig hebt is wilskracht. Hieronder staat mijn blogpost zoals ik die op 22-11-2011 geschreven heb.
MRI scan: geen MS activiteit na een jaar Jelinek dieet
Zoals jullie weten had ik onlangs een MRI scan. Gisteren kreeg ik hiervan de uitslag en er is volgens de neuroloog geen MS activiteit meer in mijn hersenen : geen witte vlekken, geen littekens. Dit heb ik bereikt door direct na mijn voorlopige diagnose een jaar terug het Jelinek dieet te volgen. Bewust heb ik tegelijkertijd ervoor gekozen geen medicijnen te gebruiken in verband met de schrikbarende bijwerkingen en de geringe werking. Om meer MS-ers op de hoogte te stellen van het Jelinek dieet, presenteer ik jullie het dieet in een notendop:
Jelinek dieet is verfijning van het Swank dieet
Het Jelinek dieet is een verfijning van het Swank dieet, dat gebaseerd is op onderzoek verricht door Roy Layer Swank. De inmiddels overleden Swank was emeritus hoogleraar neurologie aan Oregon Health Sciences University. Hij publiceerde een (breed genegeerd) onderzoek dat aantoonde dat het verloop van multiple sclerose sterk vertraagd mits een patiënt minder dan 15 gram verzadigd vet tot zich neemt per dag. Patiënten die minder dan 5 gram verzadigd vet aten per dag boekten de beste resultaten.
George Jelinek, dieet gebaseerd op wetenschappelijke literatuur
De Australische arts Professor George Jelinek verfijnde het dieet van Roy Swank. Zijn dieet houdt rekening met alles waarvan het tot nu toe bekend is, dat het waarschijnlijk MS verschijnselen kan veroorzaken. Het gaat hier om een gebrek aan vitamine D, een tekort aan omega-3-vetten, de negatieve invloed van (koei)melkeiwit op het immuunsysteem, en de negatieve invloed van stress. Doordat het Jelinek dieet in feite alle producten met verzadigd vet in de ban doet, komt de ‘Jelineker’ vanzelf in Swanks 5 gram of minder categorie.
Voordat je aan Jelineks herstelprogramma (‘recovery program’) begint, dien je te zorgen dat je je helemaal op beter worden kan richten, daarom stelde Jelinek de volgende prioriteiten op voordat hij zijn dieet uiteenzet:
Prioriteiten Jelinek dieet / OMS levensstijl
Accepteer de diagnose en uit het verdriet dat daarbij komt kijken
Besluit voor jezelf dat je er alles aan zult doen om van MS te herstellen
Verbind jezelf aan een blijvend proces van het verkennen en oplossen van enige emotionele en spirituele ongezondheid (‘dis-ease’), en los andere problemen zo snel mogelijk op
Accepteer het herstelprogramma volmondig als een nieuwe manier van leven
Jelinek dieet & herstelprogramma
Dieet en supplementen
Een plantaardig dieet met vis, waarbij verzadigde en gemodificeerde vetten worden vermeden.
Dagelijkse inname van 20 gram omega-3-olie in de vorm van lijnzaadolie of visolie, of tot 40 gram als je een actief leven leidt (een eetlepel is zo’n 10 gram).
Als het nodig blijkt, B-groep vitamines of vitamine B12-supplementen.
Vitamine D
Vitamine D3-supplement van 5000 IU -10.000 IU per dag. Richt je op een bloedwaarde van 150nmol/L en daarboven. Op dagen met een matige tot zeer sterke zonkracht kun je ook volstaan met zonnen tot je huid iets verkleurt; je lichaam moet dan wel overwegend onbedekt zijn
Meditatie
30 minuten per dag
Sporten/ beweging
30 minuten per dag, bij voorkeur 5 keer per week.
Medicijnen
Ik ben geen arts. Dus alles wat Jelinek over medicijnen zegt laat ik hier weg. De bovenstaande informatie is door mij vertaald en komt van pagina 276 uit Overcoming multiple sclerosis. Op de website van het boek vind je onderaan deze pagina een iets andere samenvatting.
Wat mag je niet eten?
De onderstaande lijst komt voort uit de pdf die Jelinek ter download aanbiedt op laatstgenoemde paginagegevens. Ik heb hem vertaald en bewerkt.
Vlees, inclusief verwerkt vlees, salami, worst, vlees in blik
Eieren behalve het eiwit
Zuivelproducten, dus vermijd melk, room, boter, ijs en kazen. Ook vetarme melk of yoghurt is niet aanvaardbaar. Sojaproducten, rijst of havermelk zijn goede vervangers.
Koekjes, gebak, cakes, muffins, donuts of bakvet, tenzij vetvrij
Commercieel gebakken producten
Bereide mixen
Snacks, zoals chips, maïs chips, verjaardagsknabbels
Margarine, bakvet, reuzel, chocolade, kokos-en palmolie. Cacao kan wel.
Gebakken en gefrituurde levensmiddelen, met uitzondering de producten die gebakken zijn zonder olie of met scheutje extra vierge olijfolie. Gebruik echter liever geen olie, want als die (over)verhit dan wordt de consumptie ervan schadelijk . Voeg bij de bereiding een beetje water om de temperatuur laag te houden.
Het meeste fastfood (hamburgers, halve kip, etc.)
Gemodificeerde vetten en oliën.
Opmerkingen over Jelinek-dieet
Bovenstaand Jelinek dieet is een alles of niet deal. Je kunt het niet een beetje doen, dan werkt het gewoon weg niet.
Het Swankdieet is milder: je mag wel bijvoorbeeld wel kipfilet, zuivel en na het eerste jaar heel af en toe roodvlees.
Hoewel je niet mag bakken en frituren, kun je wel grillen, koken, stoven, poffen, en ga zomaar door. Alles zonder vet dus.
Het dieet werk na 9 tot 12 maanden, echter de eerste 3 maanden merk je al langzaam verschil. Na 5 jaar is de werking van het dieet stabiel.
MS overwinnen met levensstijl
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish.
Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren. We gaan ervan uit dat u hiermee akkoord gaat, maar u kunt zich afmelden als u dat wenst. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
