Lilian vroeg vorige week wat je nu precies wel en wat je niet zou moeten eten als je ms hebt. Er is hier veel verwarring over, omdat het lastig is om onderscheid te maken tussen wat nu precies bewezen is en wat alleen beweerd wordt. Tot nu toe zijn er twee studies gedaan die over een langere periode en met een wijde blik kijken naar de relatie tussen ms en voeding. Dit zijn de studies van Roy Swank ( periode van 37 jaar) en van George Jelinek (periode 5 jaar). Uit beide studies komt naar voren dat het mijden van vlees en het voornamelijk eten van verse groenten, stukken fruit, noten en voeding zoals rijst en pasta leidt tot een verbeterde levenskwaliteit voor mensen met ms. Dit betekent dat de ms symptomen milder worden of geheel uitblijven en dat het lichaam zich weer gaat herstellen.
Waar je rekening mee moet houden is dat ms een auto-immuunziekte is: je lichaam valt zichzelf aan. De aanleiding voor de aanval is dat je lichaam een eiwit aanvalt dat in vlees- en zuivelproducten zit. Je lichaam herkent dit eiwit ook in de myeline die om je zenuwen zit en valt ook die aan. Neem je dus de oorzaak voor de aanvallen weg ( vlees en zuivel) dan is de aanleiding voor de aanval er ook niet.
Onderstaande lijst bevat eten dat bijdraagt aan het herstel en behoud van je gezondheid. De niet genoemde producten doen dit niet. Het gaat hier dus om ingrediënten van eten, dat je zelf bereidt. Er bestaat ook een grijs gebied, dat benoem ik in een volgend blog bericht.
Verse groenten, fruit, noten, peulvruchten
Verse groenten en fruit vormen de basis van de voeding die je MS helpen te boven komen. Als je elke dag verschillende soorten verse groenten en fruit eet, dan krijg je meer dan genoeg van alle bouwstoffen binnen voor een gezond leven. En het goede nieuws is dat je er zoveel van kunt eten als je wilt. Verse groenten en fruit genieten echt de voorkeur, maar als dat een keer niet voorhanden is dan is de gevroren variant een goede tweede en daarna groenten en fruit uit een potje of blik. Noten eet je ook het beste vers en koop je het beste niet voorverpakt. Van noten kun je het beste maximaal een handvol eten per dag. Voor de duidelijkheid, peulvruchten, behalve pinda’s en andere ‘noten’, kun je ook onbeperkt eten.
Uitzonderingen groenten en fruit
Eet geen (producten met) kokosnoot en eet avocado me beleid. Dit vanwege het verzadigde vet dat in de stukken fruit zit.
Pasta, rijst, en andere (verwerkte) graanproducten en zaden
Tenzij je natuurlijk een gluten allergie hebt, kun je zoveel eten van de volgende producten: (volkoren)brood, 100% volkoren pastaproducten, alle soorten rijst, couscous etc.
Dierlijke producten
Alle soorten vis en eiwit (van ei).
Olie
Omega 3 olies (twee eetlepels per dag) en extra vergine olijfolie. Ook andere koudgeperste olies zijn toegestaan. Echter de olie(s) dien je in principe niet te verhitten.
Bereidingsmethoden van het eten
Alle bereidingswijzen zonder verhitting van olie: stomen, grillen, bereiding in de oven, koken etc.
Kookboek Jelinek dieet / OMS-leefstijl
Hoewel er al meerdere Engelstalige kookboeken verschenen zijn, is er nu ook een waardevol kookboek naar het Nederlands vertaald: Hoe overleef je? van Michael Greger. De recepten in dit kookboek zijn allemaal toegestaan, alleen dien je de genoemde kokosolie te vervangen met bijvoorbeeld extra vergine olijfolie.
Nu te koop: Zet’m op – advies en tips na 10 jaar Overcoming Multiple Sclerosis
Naar mijn weten mag je bij Jelinek alleen extra vierge olijfolie gebruiken bij Jelinek, maar misschien heb iets gemist..?
Een recente post op het OMS forum:
by Wendy:Moderator » Sat Dec 07, 2013 7:34 pm
‘Professor Jelinek suggests placing a limit on foods that are in keeping with the diet, but high in saturated fat; like oily fish, avocado, olive oil, olives, shellfish, nuts and so on. Swank suggested the same, but did not outline his reasons. Table 9 on p284 of the book lists these foods that ought to be eaten in moderation, because of their saturated fat content. Just like alcohol, these foods should not be consumed everyday, but 4 or 5 times a week is absolutely fine.’
http://www.overcomingmultiplesclerosis.org/Community/Forum/viewtopic.php?f=3&t=4756
Avocado moet je dus niet te vaak eten maar mag wel en is ook erg gezond (en lekker!). Zelf eet ik ongeveer 1 x in de twee weken een avocado en die eet ik dan in 2 dagen op, een halve avocado per dag dus.
Wat betreft kokosnoot;Jelinek raad kokosnoot in zijn geheel af om dit te eten, dit schreef hij ook op het forum:
‘Here is a small extract of the fat breakdown of dried coconut:
Per 100g
Fatty acids, total saturated 57.22 g
That is 57.2% saturated fat. That is one of the highest saturated fat substances you can find. My recommendation is to avoid it.
Be well
George’
http://www.overcomingmultiplesclerosis.org/Community/Forum/viewtopic.php?f=3&t=3530
Koud geperste koolzaadolie (canola oil) mag ook, hier zit een groot percentage oliezuur in (=het vet uit olijfolie) en een redelijk percentage omega-3 in. En bij Jelinek zijn eiwitten (zonder dooier dus) ook toegestaan.
Hoi David, hoe kom je aan deze informatie? Als je op het OMS forum zoekt op canola/rapeseed oil, dan kom je steeds tegen dat je ook deze olie moet vermijden..
En inderdaad, eiwit van ei staat ontbreekt op je lijst, msmingle. Peulvruchten staan er trouwens ook niet op, en die mogen bij Jelinek ook gegeten worden.
Ik zal eiwit er nog even bijzetten, bedankt voor de opmerking David! Libello, vallen peulvruchten niet onder groenten en fruit? En voor de koudgeperste olie zie p. 281- 283 en p.291 onderaan van Overcoming Multiple Sclerosis. Je moet wat tussen de regels lezen. Jelinek stelt dat je gerafineerde olies moet vermijden, en koud geperste olies zijn niet gerafineerd. Ik heb nu bijvoorbeeld koudgeperste sesamolie in de koelkast staan.
‘Peulvruchten is een verzamelnaam voor onder andere bonen, erwten, linzen, kiemgroenten en pinda’s. Ze worden vaak als groente gezien, maar eigenlijk zijn het zaden of de zaden met hun omhulsel.’ (website voedingscentrum).
Over zaden gesproken, die mogen we ook eten (en pitten). En ook zuidvruchten (rozijnen, dadels etc.).
En niet te vergeten de afgeleide van peulvruchten (sojaboon), namelijk sojaproducten. Persoonlijk denk ik daarom dat een lijst met wat je NIET mag eten makkelijker is. Wat overblijft mag je WEL eten, uiteraard niet alles onbeperkt en met bepaalde voorwaarden (noten niet onbeperkt en niet gebrand e.d.).
Over olie zal ik later nog even reageren, m.i. ligt het toch iets anders..
Voor nu: vast fijne en smaakvolle feestdagen, ik eet er ook dit jaar niet minder lekker om!
Hoi Libello, is rijstolie misschien nog wat om toe te voegen? Ik lees er steeds meer goeds over. Het heeft wel iets meer verzadigd vet dan olijfolie maar kan daarentegen goed verhit worden en bevat ook Omega 3.
Hoi Annette,
Jelinek raadt rijstolie helaas af. Over bijvoorbeeld kokosolie zijn ook positieve berichten, maar helaas voor ons niet goed. Oftewel: dat er veel goede berichten over zijn wil niet altijd zeggen dat het voor ons goed is. Je kunt op het forum van ww.overcomingmultiplesclerosis.org zoeken naar ‘rice bran oil’ om te lezen wat er over wordt gezegd (helaas is de site momenteel offline).
Bij bakken adviseert Jelinek om dit of geheel zonder olie te doen of een minimale hoeveelheid extra vierge olijfolie. Deze mag niet te heet worden, je kunt wat water toevoegen om te temperatuur laag te houden.
Zelf bak ik geheel zonder olie; dat is even wennen maar goed te doen. Groentes voor bv. een pastasaus ‘bak’ in gewoon in een laagje water (steeds opnieuw wat water toevoegen want het verdampt natuurlijk). Eigenlijk stoof je de groenten dus. Aardappels kun je prima bakken in de oven zonder olie, en dan kun je naar wens na bereiding nog wat EVOO toevoegen. Hoop dat je hier wat mee kunt!
Wist je trouwens dat er ook een Nederlands forum is http://www.oms.yourbb.nl ? Of zit je daar al op?
Hoi, uit het boek van George Jelinek heb ik een aantal pagina kaders met bewijs en aanbevelingen t.a.v. het bewijs.s vertaald welke mij belangrijk leken over verzadigd vet, vitamine D etc. Mocht je de Word documenten willen hebben om misschien te posten op je site dan heb je mijn mail adres.
Hele fijne feestdagen!
Heel erg bedankt voor het aanbod. Maar als ik dat zou doen, dan zou ik inbreuk op het copyright van het boek plegen 🙁
N.a.v. dat je schreef dat alle koudgeperste olie goed zijn om te gebruiken, heb ik dit op het forum van OMS.org nagevraagd. Dit zijn de belangrijkste punten hieruit:
‘George tweeted on 7th November;
Hi. Rapeseed and sunflower oil are predominantly omega 6; it is better to concentrate on omega 3 eg flaxseed oil to balance 6:3′
Van moderator Wendy:
Whether you use cold pressed extra virgin olive oil or cold pressed extra virgin rapeseed oil (if you can get hold of it), it doesn’t change George’s very important recommendations to:
*Incorporate flaxseed oil in/on your food – 30-40ml/day is optimal.
*Avoid refined oils
*Minimise the use of any other oils and try to avoid heating them if at all possible.
Our focus should be on flaxseed oil due to its important omega 3 characteristics and the latest research showing better health in virtually all areas of disease activity, disability, and quality of life for those taking plenty of the stuff!
Oftewel, hij raadt niet alleen geraffineerde olie af maar ook om het gebruik van andere olie te beperken en vooral lijnzaadolie (koud) te gebruiken.
Raapzaadolie/canola mag dus wel, maar alleen als deze extra vierge is en koudgeperst. Maar de vraag is of dat hier bij ons te verkrijgen is, anderen kopen het soms bij zgn. ‘farms’.
Wat betreft koudgeperste olie merkt iemand op die het boek ‘fats that heal fats that kill’ van Udo Erasmus heeft gelezen (en waar Jelinek ook naar verwijst in zijn boek) dat het begrip ‘koudgeperst’ nogal ruim gezien wordt. Ook als ze eigenlijk een te hoge temperatuur bereiken dan mogelijk ze wettelijk gezien nog steeds de term koudgeperst gebruiken. En deze olie mag ook nog gebleekt en ontgeurd worden..
EVOO is de enige massa geproduceerde olie die met weinig tot geen warmte geproduceerd wordt.
Voor de volledig discussie, zie
http://www.overcomingmultiplesclerosis.org/Community/Forum/viewtopic.php?f=3&t=4775
Oke bedankt voor de info en de link naar het forum dat wist ik niet. Ik volg een combinatie van het Swank en Jelinek dieet wel kip filet en geen zuivel.
Bedankt voor alle toevoegingen! Ik heb ze verwerkt.
Hallo,
Ik ben nieuw hier maar lees wel al even mee. Weet niet of het de juiste manier is om via deze weg hier te reageren (zo niet, hoor ik het graag). Ook ik heb MS en heb na wat speurwerk (en dankzij deze site) op internet inmiddels het boek van George Jelinek besteld.
Ik las hier het eea over boter en kaas (zuivelproducten) wat niet geschikt is, maar hoe zit het met sojaboter en sojakaas?
Hoi Sofiel,
Geen probleem. Elke plek een goede plek. Goede vraag. Als er alleen soja in zou zitten, dan zou het geen probleem zijn. Maar in beide producten zit veel verwerkte plantaardige olie. Dus echt gezond zijn ze niet. Je kunt ze dus beter laten. Tofu is overigens een goede kaas vervanger voor in quiche en andere gerechten. En als je voor namelijk zelfgemaakte tapenades en humus eet, dan heb je geen boter meer nodig 🙂
is er iemand die een recept heeft om koekjes te kunnen bakken? Ben nu al enige tijd bezig, maar krijg ze niet lekker!!!
Ja, koekjes zijn altijd lastig. Of ze vallen uit elkaar of ze lijken van rubber
Toevallig heb ik gister koekjes gebakken (volgens Jelinek) Ik vind ze heel aardig gelukt, het is wel wat lastig omdat het deeg wat brokkelig is.
Welk recept heb je gebruikt en wat lukt er uiteindelijk niet?
Ik ben benieuwd naar het recept van de koekjes…o
Hallo,
ik ben net twee dagen bezig met het dieet. Ik hoor alleen maar positieve verhalen dus ik ben benieuwd!
Wel vraag ik me af wat er i.p.v. margarine op brood kan worden gesmeerd. Is ‘Becel light’ een optie?
Of zijn er andere alternatieven?
gr.Marcel
Margarine zit vol slechte vetten. Als alternatief zou je zelf amandelboter kunnen maken. Ik zelf gebruik al jaren geen boter meer maar doe gewoon zelfgemaakte humus of olijventapenade op mijn brood(jes).
Ga ik ook doen, thanks!
En vis of groente bakken. Doe jij dat nou helemaal zonder olie? Het is nogal verwarrend wat nu precies wel en niet goed is.
Ik zit sinds kort ook op het Australische forum mee te kijken.
Zie: https://overcomingms.org/forum/viewtopic.php?f=3&t=6610
Ik gebruik alleen een beetje olijfolie als ik iets bereid in de oven. Meer niet 🙂
In tabel 4 op blz. 128 van het OMS boek, staat dat we avocado, olijven, noten & zaden en vette vis ‘met mate’ mogen eten. Met mate is nogal een vaag begrip wat iedereen zelf kan interpreteren. Mij is het ook nooit helder geweest. Daarom heb ik een email gestuurd aan Jelinek, en dit was zijn reactie:
“Don’t try to interpret this too literally, as the science is not nearly as accurate about amounts as one might imagine. Personally I eat nuts every day and avocadoes most days, usually something up to 80g of nuts, preferably raw, and around half an avocado. I eat seafood around 3 times a week. But more than that is OK too.
Hope that helps
Be well
George”
En oja couscous is geen rijstsoort want het is gemaakt van een graan net als (niet volkoren) pasta. Er bestaat ook volkoren couscous. https://nl.wikipedia.org/wiki/Couscous
Maar beide (zowel rijst als graan) is toch oké volgens Jelinek…?
BTW: Ik kom even langs waaien – nadat ik OMS heb aangeschaft en moeite heb elke Engelse benaming te begrijpen.
ja 🙂